Η Τέχνη είναι Ουσία

Απομαγνητοφώνηση από αυτοπαρουσίαση στις 23 Ιουλίου 2022.
Εάν επιθυμείτε μπορείτε να ακούσετε το παρακάτω βίντεο.

Πες μας λίγο για εσένα.

Είμαι ο Κώστας Γκόγκας, είμαι καλλιτέχνης 20 χρόνια, 21. Ασχολούμαι με ζωγραφική, κινηματογράφο, συγγραφή και διάφορα άλλα.
Ασχολούμαι και με μεθόδους γενικά πώς να προσεγγίζεις την τέχνη. Πώς να δημιουργείς, με τα μέσα δηλαδή τα ίδια, στα οποία εμπεριέχεται το περιεχόμενο. Αυτά γενικά, είχα κάνει και λίγο μουσική παλιά.

Τι είναι για σένα η τέχνη;

Έκφραση της προσωπικότητας, τίποτα άλλο. Αυτό, έκφραση της προσωπικότητας.
Όταν κάνεις κάτι το οποίο είναι αυθεντικό σε σένα. Δηλαδή για μένα η τέχνη είναι συνυφασμένη με την αυθεντικότητα. Αλλιώς δεν ισχύει, δεν είναι η ζωγραφική για μένα τέχνη.
Ξέρεις. Δηλαδή αυτό που λέμε τέχνη, το καλλιτεχνικό, ότι έχει φτιαχτεί από καλλιτέχνη. Ξέρεις, τέχνη είναι όπως τέχνη είναι και τα υδραυλικά.
Συγκεκριμένη βέβαια, καμία σχέση, ναι OK. Αλλά ουσιαστικά για μένα τέχνη είναι η αυθεντικότητα. Κάτι που θεωρώ ότι είναι τέρμα σπάνιο.
Και ουσιαστικά ως προς αυτή την αυθεντικότητα παλεύω και εγώ. Να σκάψω, να βρω τον εαυτό μου. Αυτό. Νομίζω ότι η τέχνη βοηθάει σε κάτι τέτοιο.
Εντάξει δεν είναι απαραίτητο οτιδήποτε βασικά και να κάνει ένας άνθρωπος. Όχι να κάνει απαραίτητα, πράξη. Νομίζω ότι ο δρόμος είναι το να βρεις τον εαυτό σου.
Το να 'σαι 100% εσύ. Αυτό θεωρώ ότι είναι το πιο δύσκολο. Αυτός είναι ο στόχος της ζωής μου.
Να μπορέσω να γίνω ο εαυτός μου. Να βγάλω όλα τα περιττά πράγματα από πάνω μου και να ανακαλύψω ποιος είμαι.

Τι θέλεις να επικοινωνήσεις με την τέχνη σου;

Τι θέλω να επικοινωνήσω. Δεν ξέρω καν αν θέλω να επικοινωνήσω κάτι. Βασικά πιστεύω ότι μέσα μας είμαστε ίδιοι.
Ότι όταν βρεις τον πυρήνα, βγάλεις όλα τα περιττά πράγματα από πάνω του και βρίσκεις αυτόν τον κεντρικό πυρήνα, οι άλλοι άνθρωποι το νιώθουν. Δεν ξέρω. Το τι βοηθάει αυτό τους άλλους ανθρώπους μπορεί να είναι ότι δεν είμαι τρελός. Ξέρεις, βρίσκω κάτι και διαβάζω.
Ότι αν βρει κάποιος κάτι και διαβάσει, ας πούμε, δικό μου ή δει μία δημιουργία εικαστική, ας πούμε να πει ότι "δεν είμαι τρελός. Υπάρχει κι άλλος" ξέρω 'γω. "Υπάρχει κι άλλος." Και αυτός ο άλλος, εγώ στην προκειμένη περίπτωση έκανα όλη τη δουλειά στο να το πρώτα απ' όλα να βγάλω τα περιττά πράγματα από πάνω μου, εγώ προσωπικά και να καταφέρω να το βρω αυτό και μετά να μπω στη διαδικασία να δημιουργήσω κάτι που θα το επικοινωνήσει αυτό στον άλλο.
Με τις μεθόδους της τέχνης, της τεχνικής ας πούμε, της κάθε ξεχωριστής τέχνης ότι σε φάση κατάφερα και το έβγαλα και αυτός ο άλλος το βλέπει αυτό. Κατάλαβες; Οπότε εγώ έχω κάνει τη δουλειά και ένα πράγμα που μπορεί στο μυαλό του αλλουνού να μην ήταν ξεκάθαρο γιατί όπως και σε μένα δεν είναι ξεκάθαρα πάρα πολλά πράγματα, τα περισσότερα πράγματα δηλαδή. Δεν καταλαβαίνεις την ουσία τους.
Και κάποιος άλλος κάνει τη δουλειά και μου το δίνει γιατί εγώ δεν προλαβαίνω να σκεφτώ. Τρέχεις όλη μέρα, κάνεις, δεν προλαβαίνεις γενικά να ασχοληθείς. Και η τέχνη είναι η ουσία της το να θέλει χρόνο ξέρω εγώ, ξέρεις.
ΟΚ, μερικές φορές δεν χρειάζεται χρόνος αλλά έχει χρειαστεί χρόνος. Ξέρεις, κάτι που μπορεί να φτιάχνω σε δύο δευτερόλεπτα απλά έτυχε και φτιάχτηκε τώρα σε δύο δευτερόλεπτα. Ξέρεις, μετράς τριάντα χιλιάδες αποτυχίες και είμαι εγώ τριάντα πέντε τώρα, αν φτιάξω κάτι τώρα που τη βγάζει αυτή την ουσία, τα τριάντα πέντε χρόνια ζωής μου μπαίνουνε μέσα σε αυτό.
Κατάλαβες; Και ουσιαστικά, ξέρεις, το κάθε έργο είναι σαν να το 'βγαλες αυτό το απόσταγμα. Και τέλος πάντων όταν το καταφέρνεις αυτό το απόσταγμα να το βγάλεις, φαίνεται στον άλλον.
Το καταλαβαίνει ότι είναι κάτι που ψάχνει κι αυτός, γιατί το πιστεύω πραγματικά ότι υπάρχουν βασικοί πυρήνες μέσα στον άνθρωπο που έχει ανάγκη. Ξέρεις, όλα τα άλλα είναι περιττά πράγματα, δηλαδή πάνω κάτω τα ίδια πράγματα μας ενδιαφέρουν. Αν σταματήσουμε να φλυαρούμε.
Δεν λέω ότι είναι κάτι αυτά τα πράγματα, τύπου ότι θέλω να μας αγαπάνε ή έχουμε ανάγκη τους άλλους ή να νιώθουμε ασφάλεια. Ξέρω 'γω και κάτι τετοια. Δεν το λέω τόσο ότι είναι μία λέξη μπορώ να πω, αλλά η ουσία, για το ίδιο το πράγμα που μιλάω, η ουσία μπορεί να είναι κάτι. Σε φάση, "α, αυτό είναι ουσιαστικό".
Και αυτό είναι όντως ουσιαστικό, έχει ουσία. Αυτό είναι κάτι που μπορεί να ψάχνουμε. Οπότε όταν βγάλεις την ουσία, βοηθάει.
Τώρα, αυτή η ουσία μπορεί να είναι για ένα επίκαιρο θέμα. Έτσι; Οπότε και καλά απευθύνεται στους ανθρώπους της εποχής μου και έχω βγάλει εγώ την ουσία και το βλέπουν και ωραία λένε, ξέρεις αυτό, δεν είμαστε τρελοί. Και να, και εδώ πέρα μας έδωσε το σύμβολο, τα λόγια, δεν ξέρω εγώ τι, τη φράση, η οποία ο Κώστας Γκόγκας συγκεκριμένα, η οποία μπορεί να αντικατοπτρίσει αυτό το πράγμα τέλεια.
Έτσι και δεν χρειάζεται πλέον να προσπαθώ να εξηγήσω τρελά αυτό που αισθάνομαι που δεν ξέρω ούτε εγώ ο ίδιος τι είναι, έτσι; Ο άλλος άνθρωπος, ο θεατής στην προκειμένη περίπτωση, με τον οποίο διάλογο κάνεις, δεν είναι τόσο θεατής, σε φάση δεν υπάρχει το έργο χωρίς αυτόν και ουσιαστικά το έργο δεν πρέπει να είναι ολοκληρωμένο χωρίς αυτόν. Αν έχεις φτιάξει ένα τέλειο έργο χωρίς το θεατή δεν είναι τέχνη, είναι κάτι από μόνο του που δεν έχει δουλειά εδώ. Δεν χρειάζεται να το δω.
Γιατί σαν θεατής πρέπει να κάνω κάτι, ουσιαστικά. Κάνω κάτι εκείνη τη στιγμή που το βλέπω. Και εγώ σαν καλλιτέχνης πρέπει να τη συμπεριλάβω τη συμμετοχή σου.
Τέλος πάντων, πίσω σε αυτό, ναι, η ουσία, αν είναι επίκαιρη, και πάλι την αγαπάμε, και πάλι αισθανόμαστε δέσιμο μαζί της και ότι δεν είμαστε τρελοί, το πιστεύω αυτό φουλ, ότι δεν είμαι τρελός, ότι είναι ανάγκη στην τέχνη, δεν είμαι τρελός. Υπάρχει και κάποιος άλλος που αισθάνεται έτσι και να το έβγαλε και το είπε ουσιαστικά και το είπε και με έναν τρόπο που μπορώ να το εξηγήσω πλέον και στους άλλους. Όπως εγώ κατάφερα να το επικοινωνήσω σε αυτόν και με κατάλαβε αυτός και αυτός μπορεί να το πει πλέον σε έναν άλλον.
Τώρα, επίσης, μπορεί το θέμα να μην είναι επίκαιρο. Ίσως σ' αυτό αναφέρονται και τα ευγενή θέματα που λέμε, ξέρω εγώ, να καταπιάνονται κάποιοι καλλιτέχνες, ότι καταπιάστηκε με ένα ευγενές θέμα. Και υποτίθεται ότι τώρα αν καταπιαστείς με ένα ευγενές θέμα, θα έχει και διάρκεια το έργο.
Δηλαδή, δεν ξέρω καν αν λέγονται ευγενή θέματα, αλλά διαχρονικά θέματα, ας πούμε. Και καλά, ρε παιδί μου, αν περάσουν 90 χρόνια, αν περάσουν 400 χρόνια, ξέρεις ποια είναι η ουσία αυτού του πράγματος της τέχνης. Ότι σε φάση, αυτός που θεωρούμε μεγάλος καλλιτέχνης, είναι αυτός... Οκ, μπορεί να τον θεωρούμε κάποιο καλλιτέχνη εν ζωή, ο οποίος είναι κομπλέ και ωραίος, αλλά ξέρεις, υπάρχει κάποιος καλλιτέχνης πριν 200 χρόνια;
Αυτός είναι η ουσία τώρα για μας, ξέρω 'γω. Και ουσιαστικά εκεί είναι και το μεγαλύτερο βάθρο που τους βάζεις. Οπότε, όπως ψάχνεις στην αρχαία Ελλάδα και λες ότι "α, υπάρχουν αυτοί και αυτοί", γιατί είναι τόσο σημαντικοί σε σχέση με τους σήμερα; γιατί έχουν και 2.000 χρόνια διαφορά, 2.500 χρόνια, σε φάση, άρα, ξέρω 'γω σεβασμός.
Γιατί; Γιατί είναι επίκαιρο. Είναι και σήμερα επίκαιρο. Κατάλαβες; Πώς γίνεται να είναι και σήμερα επίκαιρο;
Ασχολείται με κάτι το οποίο είναι διαχρονικό, έτσι; Με νοιάζει και εμένα σήμερα. Οπότε με νοιάζει και εμένα σήμερα, και εμένα και έναν Γερμανό και έναν Άγγλο και έναν Ινδό.
Οπότε και καλά έτσι ορίζουμε την ουσία ας πούμε. Δηλαδή, έτσι μου φαίνεται εμένα. Είπαμε ότι το στόχος είναι η ουσία, το να λες κάτι ουσιαστικό, χωρίς περίτα.
Αυτό είναι μια τάση προς τον μινιμαλισμό, ας πούμε, που έχω. Χωρίς περίτα πράγματα, ότι πρέπει να το βγάλεις ατόφιο. Και ακόμα και να το ντύσεις, που δεν είμαι πολύ της διακόσμησης, εκτός να το κάνω από ανάγκη εκείνη την ώρα, ξέρεις ντάξει, έχεις ένα πινέλο στο χέρι.
Ας ξέρεις, παίξεις και λίγο ας πούμε. Αλλά είναι προσωπικό τέτοιο αυτό, δεν δίνει ουσία στην τέχνη. Ξέρεις, είναι περιττό.
Όχι πως είναι περίτη η διακόσμηση γενικά, γιατί και η διακόσμηση η ίδια, ξέρεις, μέσο είναι. Μπορείς να το φτάσεις σε σημείο που να αντικατοπτρίζει ουσία εκείνη τη στιγμή. Τώρα πόσο διαχρονική μπορεί να είναι, πάλι δεν ξέρεις.
Ναι, με προλαβαίνω και λέω ότι πάλι δεν ξέρεις. Μπορεί όντως να έχεις καταπιαστεί με κάτι το οποίο μέσα από αυτό να έχει και διαχρονική αξία, που και πάλι δεν ξέρεις αν είναι διαχρονική αξία. Τώρα, με ποιο τρόπο, δηλαδή αυτά τα ευγενή θέματα που λέμε, τα διαχρονικά θέματα, με ποιο τρόπο μπορώ να τα βρω.
Κατάλαβες; Και γιατί σου είπα πριν ότι δεν εννοούμε ότι α, ασχολήθηκε με το θάνατο κάποιος ή ασχολήθηκε με το Θεό ή ασχολήθηκε με την αγάπη ή με την ανάγκη να έχουμε κάποιον. Δεν πιστεύω ότι γίνεται με αυτόν τον τρόπο και προσωπικά πιστεύω αν πας να προσεγγίσεις με βάση το θέμα που έχεις στο μυαλό σου ότι α, τώρα θα κάνω κάτι διαχρονικό, ξέρω εγώ, θα φτιάξω κάτι το οποίο θα έχει ουσία για πάντα.
Που 'ντάξει αυτό από μόνο ότι δεν με.. τέτοιο γιατί εγώ σαν άνθρωπος πάντα προσπαθώ να δημιουργώ χωρίς... δεν προσπαθώ να είμαι επίκαιρος. Δηλαδή θέλω πάντα το έργο μου... Ξέρεις, ας μην το κατανοήσουν. τώρα. Δεν πειράζει, δεν είναι στόχος να γίνω γνωστός αυτή τη στιγμή, όχι ότι δεν υπάρχει εγωπάθεια και δεν υπάρχει τάση προς την... προς το να τα καταφέρω, ξέρεις, να γίνει γνωστή η τέχνη μου και ούτω καθεξής.
Υπάρχει αυτή η τάση, αλλά ξέρεις, με νοιάζει να γίνει ουσιαστικά. Ξέρεις, είναι όντως αυτό; Και ξέρεις, ποιος το κρίνει τώρα αυτό, ξέρω εγώ; Ποιον θαυμάζω;
Ναι, ποιον θαυμάζω. Δηλαδή από την άποψη ποιον... Τώρα αυτός το λέει αυτό, αλλά ξέρεις, τι έχει καταλάβει; Ξέρεις, γιατί, καταλαβαίνεις τι λέω, είναι αυτό που σου λέω ότι είναι συζήτηση, ότι ο σχολιασμός και αυτουνού για το δικό μου έργο, με νοιάζει, αλλά με νοιάζει από την άποψη ότι... με νοιάζει από την άποψη ότι και εγώ θα κρίνω αυτό που λέει.
Όπως κρίνει αυτός και λέει, έτσι. Οπότε εγώ όταν ακούω και είμαι σε φάση... Αυτό τώρα είναι κομπλέ; Πώς μου ακούγεται; Συνδέομαι εγώ τώρα με αυτό που λέει αυτός;
Αν δεν συνδέομαι, τότε πάει κάτι λάθος. Αυτός έχει αναγνωρίσει κάτι στο έργο μου το οποίο εγώ δεν... Ξέρεις, δεν σημαίνει κάτι για μένα. Τέλος πάντων τώρα ξεφύγαμε και θα μπορούσα να μακρυγορώ τώρα για το συγκεκριμένο, χωρίς να με νοιάζει κιόλας ιδιαίτερα.
Αλλά ναι, ουσιαστικά για να κάνεις κάτι ουσιαστικό πώς το κάνεις; Ή για να κάνεις την ουσία, όχι διαχρονικό, και επίκαιρη να είναι η ουσία αυτή που θα επικοινωνηθεί στο τέλος ή θα αναγνωριστεί ή θα καταλήξει να αναγνωριστεί, χωρίς σκοπό. Χωρίς να υπάρχει, να είναι σκοπός αυτός.
Θα κάνω κάτι τώρα που η γενιά μου θα πάθει πλάκα. Δεν γίνεται να το κάνεις αυτό. Για μένα προσωπικά, άλλοι μπορεί να το κάνουν. Οπότε για μένα η φάση είναι ότι πρέπει να αποφυλακίσω εγώ τον εαυτό μου, πρέπει να αποφυλακίσω τον δημιουργό, Κώστα, για να βγει αυτή η ουσία.
Οπότε ουσιαστικά αν εγώ έλεγα ότι «Κώστα, θα φτιάξουμε ένα έργο με την τάδε θεματολογία», αυτό δεν είναι, δεν έχω απελευθερωθεί. Έχω φυλακιστεί. Ουσιαστικά έχω βάλει τον εαυτό μου και του λέω τι να κάνει.
Δεν έχει κανένα περιθώριο εξερεύνησης. Οπότε ουσιαστικά για μένα η όλη δουλειά.. Δεν είμαι ποτέ του περιεχομένου. Είμαι πάντα, ότι ξέρεις, τι υπάρχει απ' έξω; Τι υπάρχει απ' έξω; Σε φάση, τι σχήμα έχει φτιαχτεί; Τι σχήμα είναι το δοχείο, για να δω τι πρόκειται να μπει μέσα.
Μετά θα το γεμίσω. Δηλαδή καλώς ή κακώς θα το γεμίσω. Δεν έχω ποτέ πρόβλημα να το γεμίσω. Θα το γεμίσω.
Αλλά το να σκεφτώ το σχήμα είναι σημαντικό. Και στη συγκεκριμένη κατάσταση, όταν μιλάμε για τέχνη και ότι και καλά εγώ είμαι.. δεν θα πω ότι είμαι καλλιτέχνης, θα πω ότι είμαι αυτό που είπα στην αρχή, ότι η τέχνη για μένα είναι αυτός που ψάχνει να βρει την αυθεντικότητά του και, ΟΚ, ο καλλιτέχνης δηλαδή είναι αυτό το πράγμα. Προσπαθώ να το κάνω αυτό.
Προσπάθεια είναι, δεν είναι τελεσίδικο. Κατάλαβες; Και να το καταφέρω μια φορά, ξέρεις, πότε είμαι καλλιτέχνης; Ήμουνα πριν; Ήμουν εκείνη τη στιγμή που το έκανα; Θεωρούμε μετά, επειδή τώρα το είδες εσύ; Δεν ξέρω καν πότε είμαι καλλιτέχνης.
Δηλαδή, η μόνη στιγμή που είσαι καλλιτέχνης, ξέρεις, η προσπάθεια μέχρι τότε.. μετράει; Η στιγμή μετράει; Πότε με ονομάζω; Οπότε στο μυαλό μου καταλαβαίνω ότι είναι η προσπάθεια να είμαι καλλιτέχνης. Τέλος πάντων.
Οπότε ουσιαστικά εγώ εκείνη τη στιγμή, από τη στιγμή που ασχολούμαι με αυτό που ονομάζω καλλιτέχνης, και ότι εγώ έχω στο μυαλό μου ότι θα φτιάξω κάτι, και είμαι καλλιτέχνης και καλά, οπότε εγώ προσπαθώ να... ουσιαστικά το δοχείο για μένα εκείνη τη στιγμή είναι ο Κώστας. Κατάλαβες; Οπότε και καλά, πώς απελευθερώνω αυτό το δοχείο;
Αν εγώ ήθελα να ψάξω μέσα την ουσία και καλά, να την απελευθερώσω, δεν μπορώ να βάλω ένα συγκεκριμένο σχήμα από πριν. Έτσι; Οπότε το δοχείο μου πρέπει να 'ναι πολύ συγκεκριμένο. Δηλαδή πρέπει να είναι συγκεκριμένο απ' την άποψη της ελευθερίας.
Σε φάση εγώ πρέπει να ελευθερωθώ, τι προκαταλήψεις έχει ο Κώστας αυτή τη στιγμή, που τον περιορίζουνε στο τι πρόκειται να φτιάξει; Ξέρεις, "βγάλτο απ' το μυαλό σου αυτό, βγάλτο απ' το μυαλό σου αυτό, βγάλτο αυτό, βγάλτο". Κι οπότε, ουσιαστικά πρέπει να έρθω σε ένα συγκεκριμένο σημείο μεταξύ λογικής και φαντασίας, έμπνευσης, δυνατοτήτων, εργαλείων που βρίσκονται μπροστά μου, συνθήκες, χρόνου.
Δηλαδή πρέπει να κάτσουν πάρα πολλά πράγματα μαζί, να κάνουν ένα πλέγμα, δηλαδή, πάρα πολλά πράγματα για να καταφέρει κάτι να γίνει, να το φτιάξω, και πόσο μάλλον αν αυτό το κάτι, μετά άλλα πόσα πράγματα πρέπει να κάτσουν, για να το δεις εσύ αυτό το έργο, ξέρω εγώ. Κατάλαβες, και να πάρει την αναγνώριση.. δεν θα πω που του αρμόζει.
Κάθισαν τα πράγματα με συγκεκριμένο τρόπο και πήρε μια συγκεκριμένη αναγνώριση. Ότι και να σημαίνει αυτό. Μπορεί για έναν άνθρωπο να είναι μεγάλη αναγνώριση, για έναν να είναι μικρή.
Δεν το ξέρουμε κιόλας. Και πάλι το κρίνουμε, γιατί τι σημαίνει αυτό; Σήμερα είναι έτσι, αύριο είναι αλλιώς. Αλλά τέλος πάντων, εγώ ουσιαστικά για να την βρω αυτή την ουσία.. Δεν μπορείς να βρεις την ουσία αν πηγαίνεις με προκατάληψη.
Δεν μπορείς. Να πω ότι φτιάχνω αυτό. Για μένα οι περιορισμοί που θα βάλω στον εαυτό μου είναι τύπου.. ότι θα χρησιμοποιήσω μολύβι.
Αυτό. Αυτό είναι ο περιορισμός μου. Καταλαβαίνεις τι λέω;
Αλλά... αυτόν που προσπαθώ να διαχειριστώ είναι ο Κώστας. Σε φάση πρέπει να ελευθερωθεί ο Κώστας. Για να βγούνε όλα και να καταφέρει να βγάλει αυτή την ουσία που θα θέλει στο τέλος να επικοινωνήσει, η οποία είναι... μπορεί να είναι κάτι.
Μπορεί όντως να ακουμπήσει μια ουσία. Και υπό τις κατάλληλες συνθήκες να το δεις. Να επικοινωνηθεί αυτό το πράγμα.
Να επικοινωνηθεί εννοώ... να επικοινωνηθεί... όντως να καταφέρει να επικοινωνηθεί. Δηλαδή, οι συνθήκες να έρθουν έτσι ούτως ώστε εσύ να το καταλάβεις. Τι έχω επικοινωνήσει.
Που ουσιαστικά το πώς το καταλαβαίνεις εσύ είναι τι έχω επικοινωνήσει, έτσι; Δεν είναι αυτό που είπα εγώ. Πρέπει να συμπληρώσεις κάτι, από τη μεριά σου.
Οι συνθήκες, βασικά, θα φέρουνε κάτι που θα συμπληρώσει την εικόνα αυτού του πράματος που έχω φτιάξει εγώ. Δηλαδή, εμένα είναι ένα γρανάζι. Ό,τι και να γίνει.
Ένα έργο τέχνης είναι ένα μέρος του τέτοιου. Ένα μέρος όλης της κατάστασης αυτής. Οπότε το πού θα το δεις, πώς θα το δεις, ποιοι μιλήσανε γι' αυτό, τι έχουν πει άλλοι γι' αυτό, τι έχουν πει σημαντικοί άνθρωποι, και καλά, γι' αυτό.
Ξέρεις, όπως βλέπεις, ένα έργο πολλών χρόνων. Δηλαδή, ξέρεις ότι μιλάμε για την Αναγέννηση και υπάρχουν άπειρα βιβλία γραμμένα γι' αυτό.
Οπότε όλο αυτό είναι ένα περιεχόμενο. Επικοινωνείται σε μένα αυτή τη στιγμή ένα άνθρωπο 570 χρόνια μετά. Επικοινωνείται.
Είναι μέσα στην επικοινωνία που παίρνω το τι είναι αυτό το έργο. Ξέρεις. Και μπορεί να διαβάσω άλλη μια διατριβή για κάποιο έργο τέχνης της Αναγέννησης μετά.
Και αυτό που έχω πάρει να αλλάζει. Είναι.. Το πάει ακόμα.. σε άλλο επίπεδο.
Α, το κατάλαβα καλύτερα. Ή ουσιαστικά δεν είναι καλύτερα. Τώρα κατάλαβα κάτι διαφορετικό.
Είτε αυτό μεγάλωσε την αντίληψή μου είτε την έστειλε σε τελείως διαφορετικό σημείο. Γιατί γίνεται κι αυτό. Μαθαίνω κάτι ξέρω 'γω και λέω, α, ξέρεις, ο τάδε καλλιτέχνης αυτό το έφτιαχνε για αυτό το λόγο.
Ή του είχε συμβεί το τάδε. Ή αυτό το κάνει μόνο και μόνο επειδή χρειαζόταν λεφτά και έπρεπε να δώσει κάτι. Που βλέπεις μέχρι και σε τέτοιες συνθήκες να βγαίνουν πράγματα τα οποία είναι αξιοθαύμαστα.
Και υπάρχουν άπειρα σημεία στο έργο να θαυμάσεις. Δηλαδή δεν αρχίζει και τελειώνει το έργο σε μια, αν είναι ζωγραφική ας πούμε, σε αυτό το τετραγωνάκι. Είναι..
Γιατί είναι κιόλας αυτά τα χρόνια τα δικά μας ξέρω εγώ που είναι άρρηκτα συνδεδεμένο ο καλλιτέχνης με το καλλιτεχνικό έργο τα μαθαίνεις αυτά στην θεωρία της τέχνης, υποτίθεται και.. Εντάξει. Και η αλήθεια είναι ότι για μένα είναι σημαντικό αυτό γιατί δεν θεωρώ τίποτα σημαντικό από μόνο του.
ΟΚ. Υπάρχουν ιδέες σημαντικές. Ναι, εντάξει, ας μην τα ισοπεδώσω εδώ όλα, μπορεί απλά τώρα να μη μου έρχεται κάτι στο μυαλό.
Ουσιαστικά ο καλλιτέχνης βάζει το κόντεξτ. Δηλαδή, αν δεν υπάρχει αυτό ξέρεις, "ποιος το λέει αυτό;" Δηλαδή, αν ακούσω μια φράση "ποιος την είπε;", ξέρω εγώ.
Αυτή τη φράση μπορεί να την έχει πει ο Χίτλερ. Μπορεί να την έχει πει την ίδια ακριβώς φράση που έχουμε πάρει από ένα σημείο η φιλοζωική του Αμαρουσίου, ξέρω 'γω. Σε μια ξέρω εγώ σε ένα post στο ίντερνετ να είπαν αυτό.
Ξέρεις, ποιο είναι το κόντεξτ και καλά. Οπότε ο καλλιτέχνης το φτιάχνει μένει αυτό. Γιατί έχω ακούσει πολλούς ανθρώπους να μου λένε ότι σε φάση "τι, άμα σου προτείνει αυτός κάτι λες κομπλέ ενώ, άμα σου το προτείνει ο άλλος, λες όχι;"
Ναι, γιατί αυτόν εμπιστεύομαι. Για κάποιο λόγο αυτός έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη μου. Ναι, αν το πει ο άλλος δεν τον ακούω.
Αν αποδειχθεί ότι κι αυτός έχει ξέρω εγώ, αν μου προτείναν μια ταινία να δω αν καταλάβω ότι κι αυτός έχει γούστο ή ξέρει τι χρειάζεται να επικοινωνήσει μαζί μου που κι αυτό είναι επίσης σημαντικό. Δεν είναι να έχεις γούστο για σένα, είναι να ξέρεις και σε ποιον μιλάς. Ναι, θα το δέχομαι κι αυτό.. αύριο, μεθαύριο. Δεν.. τέτοιο.
Σε αυτό θέλω να καταλήξω ότι ο καλλιτέχνης βάζει το κόντεξτ. Είναι σημαντικό, είναι άρρηκτα συνδεδεμένος μαζί του ότι είναι αυτός που έκανε αυτό. Κατάλαβες;
Και γι' αυτό πολλές φορές ακόμα και έργα που λες ότι δεν είναι καλά σε φάση από τεχνικής άποψης.. είναι κάτι συγκεκριμένο. Και αφορά αυτόν ή σε φάση γιατί μας νοιάζει ότι ένας ηθοποιός ζωγραφίζει. Ένας ηθοποιός που απλά ξεκίνησε και ζωγραφίζει.
Γιατί κάποιοι τον θαυμάζουν για αυτό που είναι, ξέρω εγώ. Και για κάποιο λόγο άρχισε να ζωγραφίζει, ξέρω εγώ. Και ξέρεις..
Κι εντάξει, είναι στη δική σου ευχέρεια. Δεν είμαι και πολύ το να κρίνεις τους διάσημους. Τώρα έτυχε και είπα ηθοποιό και έχουν την τάση να είναι στα φώτα της δημοσιότητας, ξέρω εγώ.
Αλλά υπάρχουνε καλλιτέχνες που.. δηλαδή κάτι τέτοιους ανθρώπους δεν ξέρω πώς τους κρίνεις. Δηλαδή είναι μια τελείως διαφορετική ζωή. Δεν ξέρω καν πώς.. τι μπορείς να καταλάβεις να θαυμάζεις κάποιον που ξέρεις μπορεί να μην είναι καθόλου αληθινό αυτό που βλέπεις.
Τέλος πάντων, εντελώς άκυρη η συζήτηση. Ναι, πάντως αυτά είναι από εμένα. Ότι ψάχνω την ουσία.
Ουσιαστικά προσπαθώ να ελευθερώσω εμένα τον καλλιτέχνη που θέλει να δημιουργήσει εκείνη τη στιγμή το τι θέλει να κάνει. Να τον ελευθερώσω για να δημιουργήσει. Τι; Δεν ξέρουμε, θα το δούμε.
Αν ήξερα τι, δεν θα το έκανα να σου πω την αλήθεια. Γιατί είναι η μόνη διαδικασία Ναι, ίσως είναι αυτό ότι από τη στιγμή που θέλω να κάνω κάτι που πιστεύω ότι η τέχνη αυτό είναι βγάζει αυτήν την ουσία μέσω της αυθεντικότητας μου βγαίνει μια ουσία η οποία είναι αληθινή και για άλλους. Όταν επικοινωνείται βρίσκει ανταπόκριση.
Και βρίσκει και σωστή, ας πούμε, ανταπόκριση. Σωστή.. εννοώ ότι κατανοηθήκαμε. Δηλαδή σε ακούω τι λες και λέω, ναι, οκ.
Επαυξάνω. Όπως επαύξανες εσύ το έργο μου μέσω της κριτικής σου, επαυξάνω και εγώ την κριτική σου. Ότι ξέρεις, ναι, έχεις δίκιο.
Όχι επειδή μου πες "μπράβο". Επειδή είπες όντως κάτι ουσιαστικό. Επαύξανες την ουσία, όχι το περιτύλιγμα.
Όπως θα μπορούσα να πω εγώ, "α, ουάου, Δείτε την εργάρα μου." Θα μου πεις εσύ "μπράβο, ουάου, είναι εργάρα".
Δεν θα σου πω μπράβο. Αλλά, ναι, αυτό είναι ουσιαστικά. Βγάζω από τον καλλιτέχνη, από τον Κώστα καλλιτέχνη που έχω στα χέρια μου, βγάζω το.. ελευθερώνω το μυαλό του.
Το ελευθερώνω. Όχι μόνο το μυαλό του, και την ψυχή του και όλα. Για να καταφέρει να φτάσει στην ουσία.
Γιατί δεν μπορεί να φτάσει. Αν το δοχείο του είναι διαστρεβλωμένο, δεν γίνεται. Πρέπει να πετάξει από πάνω του όλα τα πράγματα, ξέρω εγώ.
Και θυμάμαι παλιά όταν άκουγα ότι πολλοί καλλιτέχνες, 600 χρόνια πριν έτσι, νηστεύανε πριν πριν να αρχίσουν την μια... Όταν είχαν αναλάβει ένα έργο, ξέρω εγώ. Πριν το ξεκινήσουνε, πριν ξεκινήσουν τη δουλειά, νηστεύανε.. Και ας πούμε αυτό το καταλαβαίνω φουλ.
Το καταλαβαίνω από πολύ μικρός αυτό το πράγμα. Ότι σε φάση... Αυτό πρέπει να είναι... Δεν μπορεί να φτάσει την ουσία αλλιώς. Γίνονταν με νηστεία.
Το τι σημαίνει νηστεία, δεν ξέρω, αν είναι καν διατροφική. Πολλές φορές έχει κι άλλα πόσα πράγματα.
Είναι μια τέτοια κατάσταση αυτή στην οποία πρέπει να μπεις. Δεν μπορεί να γίνει, κατάλαβες; Οπότε όταν σου λέει ο άλλος ότι αυτό λίγο είσαι σε φάση.. δεν καταλαβαίνει ο κόσμος την τέχνη.
Και ένας καλλιτέχνης σαν εμένα που πρέπει να δουλεύει την ίδια στιγμή. Δεν μπορείς να δουλεύεις και να πας μετά να κάνεις τέχνη. Η ισορροπία που θέλει το σώμα σου να έρθει, η οντότητα σου να έρθει, είναι.. δεν γίνεται.
Δεν μπορώ να πατήσω κουμπί. Και είμαι και άνθρωπος ο οποίος είμαι πάρα πολύ εργατικός έτσι. Δεν σταματάω, είμαι μηχανή.
Αυτό.